Cách format USB trên máy tính đơn giản và an toàn nhất trên Ubuntu

Hầu hết các ổ đĩa, USB đều được định dạng sẵn sau khi mới mua, và sẵn sàng để sử dụng trong hầu hết mọi trường hợp. Tuy nhiên, có những lúc bạn cần xóa hoàn toàn tất cả dữ liệu trong ổ đĩa, hoặc bạn cần làm cho ổ đĩa tương thích với một loại máy tính khác với loại mà ổ đĩa đã được định dạng. Nếu bạn từng gặp ổ đĩa USB hoạt động trên máy tính PC nhưng không hoạt động trên Mac hoặc ngược lại, thì định dạng của ổ đĩa thường là nguyên nhân gây ra vấn đề. Bài viết này sẽ giải thích cách định dạng ổ đĩa của bạn.

Format USB là gì?

Một cách đơn giản, format USB là xóa hoàn toàn dữ liệu và tệp trong bộ nhớ USB. Khi đó, bạn sẽ đưa USB trở về trạng thái “nguyên bản” và sử dụng chúng như lúc mới mua về. Điều này đồng nghĩa, quá trình “format” sẽ xóa đi tất cả những thông tin có trên USB. Sau đó, bạn sẽ tiến hành thiết lập lại các thông số quan trọng, bao gồm dung lượng, định dạng, tên,… cho USB

Quá trình format không chỉ xóa dữ liệu mà còn tạo ra một hệ thống tệp mới trên USB. Hệ thống tệp này có thể được định dạng theo một số định dạng phổ biến như FAT32, exFAT, NTFS (đối với hệ điều hành Windows), hoặc HFS+ (đối với hệ điều hành macOS). Mỗi định dạng tệp có các đặc điểm và giới hạn riêng, do đó việc chọn định dạng phù hợp với mục đích sử dụng của bạn là rất quan trọng.

Chưa hết, quá trình đưa USB trở về trạng thái mới như ban đầu còn giúp cho thiết bị được loại bỏ virus, malware hay các phần mềm độc hại khác. Bằng cách thức này, bạn có thể bảo vệ máy tính của mình được an toàn và tránh trường hợp bị “nhiễm bệnh” không mong muốn.

Tại Sao Cần Định Dạng Ổ USB?

Trước khi bắt đầu, bạn cần hiểu khi nào và tại sao bạn có thể cần định dạng ổ USB của mình. Một số tình huống phổ biến bao gồm:

Xóa dữ liệu: Bạn muốn xóa tất cả dữ liệu khỏi ổ USB trước khi bán hoặc tái sử dụng nó hoặc USB của bạn rơi vào tình trạng nhiễm virus hay không nhận diện được
Tạo ổ USB khởi động: Khi chuẩn bị USB để cài đặt hệ điều hành.
Thay đổi loại file system: Chuyển đổi ổ USB sang một loại file system khác (ví dụ: từ FAT32 sang NTFS hoặc ext4).

Format USB với Ubuntu

Sử dụng ứng dung Disk

Cắm Ổ USB : Cắm ổ USB vào cổng USB có sẵn trên máy tính của bạn.
Mở Ứng Dụng Disks :

Tìm kiếm "Disks" trong phần overview của Ubuntu Activities.
Nhấp vào biểu tượng ứng dụng Disks để mở.

Xác Định Ổ USB :

Ứng dụng Disks sẽ hiển thị danh sách các thiết bị lưu trữ có sẵn.
Xác định ổ USB của bạn theo tên hoặc dung lượng của nó.

Chọn Ổ USB : Nhấp vào tên của ổ USB trong danh sách.
Nhấp vào Biểu Tượng Cài Đặt :

Tìm biểu tượng bánh răng (cài đặt) ở góc trên bên trái của cửa sổ ứng dụng Disks.
Nhấp vào biểu tượng bánh răng.

Chọn "Format Volume..." :

Từ menu thả xuống, chọn "Format Volume...".

Chọn Hệ Thống Tệp :

Chọn hệ thống tệp mong muốn cho ổ USB của bạn:
- ext4 : Hệ thống tệp mạnh mẽ và tương thích rộng rãi cho Linux.
- FAT32 : Hệ thống tệp tương thích rộng rãi có thể được đọc bởi hầu hết các hệ điều hành, bao gồm Windows, macOS và Linux
- NTFS : Hệ thống tệp phổ biến khác có hiệu suất tốt hơn FAT32 nhưng có thể gặp vấn đề về tương thích trên một số hệ thống.

Đặt Nhãn Ổ (Tùy Chọn) :

Nhập tên mô tả cho ổ USB của bạn vào trường "Volume Label".

Nhấn "Format" :

Kiểm tra lại các tùy chọn định dạng và nhấn nút "Format" để tiếp tục.

Xác Nhận Định Dạng :

Một hộp thoại xác nhận sẽ xuất hiện.
Nhấp vào "Format" để xác nhận quá trình định dạng.

Chờ Quá Trình Định Dạng Hoàn Thành :

Quá trình định dạng có thể mất vài phút tùy thuộc vào dung lượng của ổ USB.

Tháo Ổ USB :

Sau khi quá trình định dạng hoàn tất, hãy tháo ổ USB an toàn bằng cách nhấp vào nút "Eject" trong ứng dụng Disks.

Sử dụng Command line

Nếu bạn thích sử dụng terminal hoặc cần kiểm soát nhiều hơn trong quá trình định dạng, bạn có thể sử dụng lệnh mkfs (Make File System) để định dạng ổ USB. Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho người dùng nâng cao.

Các Bước Định Dạng USB Sử Dụng Dòng Lệnh như sau:

Xác Định Ổ USB

Gõ lệnh sau để liệt kê tất cả các thiết bị lưu trữ kết nối:

sudo fdisk -l

Dựa vào Model và dung lượng để xác định chính xác ổ USB.

Ngoài ra bạn có thể sử dụng lệnh lsblk

sudo lsblk

Ngoài ra bạn có thể sử dụng lệnh df

df -h

Để kiểm tra loại filesystem hiện tại của ổ USB bạn có thể dùng lệnh sau:

sudo lsblk -f

Như kết quả cho thấy:

sdb: đang sử dụng filesystem ext4 -> USB này chỉ sử dụng được trên Ubuntu và không thể sử dụng được trên Window, MacOS.
sdc1: đang sử dụng filesystem FAT32 -> USB này có thể sử dụng được trên cả Window, MacOS, Ubuntu

Xác định ổ USB của bạn dựa trên kích thước và tên (ví dụ: /dev/sdb).

Hủy Gắn Kết Ổ USB:

Nếu ổ USB đã được gắn kết, hủy gắn kết nó bằng lệnh umount:

sudo umount /dev/sdb

Thay thế /dev/sdb bằng tên thiết bị đúng. Nếu ổ USD của bạn dạng sau: sdb > sdb1 thì command sẽ là: sudo umount /dev/sdb1

Định Dạng Ổ USB

Để định dạng ổ với hệ thống tệp ext4 (phổ biến với người dùng Linux):

sudo mkfs.ext4 /dev/sdb

Để định dạng ổ đĩa bằng định dạng hệ thống tệp FAT32. hổ trợ các hệ điều hành khác nhau: Window, MacOS, Ubuntu

sudo mkfs.vfat -F 32 /dev/sdb

Nếu bạn cần định dạng với hệ thống tệp khác, bạn có thể sử dụng:
- mkfs.vfat cho FAT32
- mkfs.ntfs cho NTFS
- mkfs.exfat cho exFAT

Để đặt nhãn hệ thống tệp cho ổ đĩa của bạn trong quá trình này:

sudo mkfs.vfat -F 32 -n 'name_for_your_drive' /dev/sdy1

Bạn phải bao gồm phần -F 32 để chỉ định kích thước FAT, theo mặc định, nó không phải là 32 trong ubuntu 19.10. Để biết thêm thông tin, hãy xem man mkfs.fat.

Tạo Bảng Phân Vùng (Tùy Chọn):

Nếu bạn muốn tạo một bảng phân vùng mới, bạn có thể sử dụng công cụ fdisk:

sudo fdisk /dev/sdb

Làm theo các yêu cầu tương tác để xóa phân vùng hiện tại và tạo phân vùng mới.

Hoàn Tất:

Sau khi định dạng, bạn có thể gắn lại ổ USB và bắt đầu sử dụng nó.

Sử Dụng GParted (Công Cụ Đồ Họa)

GParted là một công cụ đồ họa mạnh mẽ khác để phân vùng và định dạng ổ trên Ubuntu. Nó đặc biệt hữu ích cho các tác vụ phân vùng phức tạp.

Các Bước Định Dạng USB Sử Dụng GParted:

Cài Đặt GParted:

Nếu GParted chưa được cài đặt, bạn có thể cài đặt nó bằng cách chạy:

sudo apt install gparted

Khởi Chạy GParted:

Mở GParted bằng cách tìm kiếm trong menu ứng dụng hoặc chạy lệnh sau trong terminal:

sudo gparted

Chọn Ổ USB:

Ở góc trên bên phải, chọn ổ USB của bạn từ menu thả xuống.

Định Dạng Ổ:

Nhấn chuột phải vào phân vùng của ổ USB và chọn Format to.
Chọn hệ thống tệp mong muốn (FAT32, NTFS, ext4, v.v.).

Áp Dụng Thay Đổi:

Nhấn vào dấu tích màu xanh lá cây trên thanh công cụ để áp dụng các thay đổi.

Khắc Phục Sự Cố

Ổ USB Không Hiển Thị: Nếu ổ USB của bạn không hiển thị, hãy đảm bảo nó được kết nối đúng cách. Bạn có thể thử tháo ra và cắm lại. Ngoài ra, kiểm tra các vấn đề phần cứng hoặc cổng USB hỏng.
Không Định Dạng Được: Nếu bạn không thể định dạng ổ USB, hãy đảm bảo rằng nó không được gắn kết hoặc đang được sử dụng bởi ứng dụng nào. Bạn có thể hủy gắn kết thủ công hoặc sử dụng lệnh umount trong terminal.
Ổ USB Hỏng: Nếu ổ USB của bạn hiển thị là hỏng, bạn có thể cần sử dụng các công cụ như fsck để sửa chữa trước khi định dạng.

Kết Luận

Bằng cách làm theo các bước đơn giản này, bạn có thể dễ dàng định dạng ổ USB trên Ubuntu và chuẩn bị sử dụng với hệ thống của bạn. Hãy nhớ luôn sao lưu dữ liệu quan trọng trước khi định dạng bất kỳ thiết bị lưu trữ nào.

Mẹo Bổ Sung

Để cải thiện hiệu suất, hãy cân nhắc sử dụng hệ thống tệp ext4 cho ổ USB của bạn nếu bạn chủ yếu sử dụng nó với hệ thống Ubuntu.
Nếu bạn cần chia sẻ ổ USB với các hệ điều hành khác như MacOS, Window, hãy chọn FAT32 hoặc NTFS.
Luôn kiểm tra kỹ ổ đĩa đã chọn trước khi định dạng để tránh định dạng nhầm thiết bị.